Raphael Warjri

Ha ba kdew shaphang ka shun kum ka ktien tynrai Khasi namar ba ka dei ka ba kynrei ha ki lum mawshun sha ka thaiñ Ri War, ka dei ruh ka ba donkam barabor ban tah ha tympew ban bam ryngkat u kwai kum ka dustur ba shynna bad ba kynsai tam ha ka pyrthei. Nalor kata ka don ruh ka khana puriskam ka ba don ka jingsneng ia ka longbriew manbriew, ka khana shempap jong ki shijur ki rangli, u Shing bad ka Lak ki ba kdew ia u tympew bad ka shun ryngkat u Nik mahajon ba kdew ia u kwai, ha ka ba kumno ki la iap ha trep jong ki shijur tang na ka bynta ba ka jingiapher ha ka kyrdan jong ka spah ha ka imlang sahlang. Na ka ne ka khana puriskam la phalang ka jingsneng ba la ha iing baduk ne bariewspah, shikyntien u kwai, tympew, ka shun ka la biang ban ia burom briew markylliang. Nalor kata ha ba dud sakai ki Khasi mynnor ki kli pyllon ia ka shun ha la shympriah kti ryngkat ka kren ka khana ban beh krad ia ka sabuit ka ba dei ka ksuid ba hapshop na ki briew ban pynpang kpoh haduh ba at pdu ne jyreh sapoh. Ha kane ka rukom ka ktien jong ki ba dud sabuit sakai ka lah ban pynjah ia kata ka jinglynga kpoh bad kane ka dei ka dustur Khasi tynrai.

Ha ba suhkpoh na ka ba kum bam bakla ki kynja jingbam ba sat, ba khleiñ ne ba jlah bad jlep jynshoh, la ju khleh umshun bad u dpei ban dih bad ki ba pang ki ju koit na kata; kane ka dei ka dustur tynrai ban sumar Khasi. Ha ka dwai ka phirat ka kñia ka khriam, ka shun suda lane hateng hateng ryngkat u tympew bad u kwai la ju pyndonkam kat ka ba dawa, kum ha ka ba noh kwai ha kpep jong ki nongiap, ka ba thohshun ha ki mawbynna, ki mawshyieng, ka ba thoh shun ha ki symbai ki rnai, ki jynthung jyntep ban lait na ka tlor ne ka tram bad ki ba kum kita. Ka shun ka don ruh ha ki ktien riewblei ba shongkhia kum ha ka ba ju nam ba la Thoh Shun Ki Blei, ia ki shijur ki ba suk ba saiñ ha ka shongkha shongman ruh ki ju ong ba la thoh shun, ym kum ka pyrkhat Khristan ka ba ong thoh shyiengkrung, kumjuh ruh ia ki ba shem bha shem miat ha ka kam ka jam, ka khaii ka pateng ne kano kano ka kam ha ka imlang sahlang ruh ki ju nam ba la thoh shun. Ha ba rah ba rong ia ki khyllung ne ha ba leit jingleit ki ba lah san ruh ki ju thoh shun na moi moi lane na tyrwiang khlieh ban lait na ka shah thab lyngkhuh ne kino kino ki suidlum suidwah.

Kine ki dustur ki ba iadei bad ka shun ki kdew ba ym dei tang ba ka shun ka don ka bor maïa ban pynkoit pynkhiah lyngba ka ktien ne ka duwai ka phirat, hynrei ka don ruh ka bor na lade ban pynkoit pynkhiah kum ha ba mong ne pait doh, ha ba at na ka ba kheiñ khylliah ne ba ur ba hap ha kaba la ju khleh lang ruh bad u shynrai ban kjit pyntyrkhong ia ka ba at phyllung. Ha iingsad Syiem Khyrim la ju thoh shun ha uwei na ki rishot ban ñiew tylli ter ter ban buh jingkheiñ ia ki blang ba wan bujai ki basan bakhraw na kylleng ki raij. Mynhyndai ha ba ym pat tip shaphang ka dewbilat la ju khleh ka shun bad u shyiap lum shyiap wah na ka bynta ban khleh sorki ha ka ba tei kynroh da ki maw ne ha ba lape ia ki phrah, la ka long ban pynskhem ia ka jingtei lane ha kaba iada na ki khñiang ki ksiah kum ki kruiñ ki simad, ki skaiñ ki dkhiew, ki ktiar, ki wieh ki ksaiñ ter ter.

Ha kane ka rukom don ki khep ba ka leit artat bad ka ktien ka thylliej, ka kren ka khana, ka duwai ka phirat ban pyntreikam ia ka bor maïa
bad don ki khep ba shu thoh ne tah ne kyllan lane lape tang ban iada na kiei kiei ki ba pynsniew pynstai ne pyntlor ia kiei kiei.  Kumta ha ba bishar sani ia kine kiei kiei, ka lah ban long ba ka ktien Hindi ka la shim kylliang na ka ktien Khasi ha ki katto katne ki bynta lada ym dei byllai kyrhai.

Namar kata ka shun ka don ka bynta ka ba kongsan bad ka ba kynsai bha ha ka riti dustur Khasi ha ki ba bun ki liang jong ki kam ki ba synlar ne ki kam radbah ki ba shongkhia. Ka bynta jong ka shun ha ka riti dustur Khasi ka la jan ryngkat kat ka mluh ha ka jingim briew ha ka imlang sahlang naduh ka shet ka tiew haduh ka ba sumar sukher na ki ba bun ki jingpang ha ka met ki briew. Kawei na ki bynta ba kham kongsan ka dei ruh ka khana puriskam shaphang ki ramhah ha ka ba la ju kdew ba ki par mawshun ha baroh shilynter ka thaiñ Ri War ki dei ki shyieng ba la pyut na ka metiap jong ki ramhah. Toi ka khana na Sohra ka kdew tang ia uwei u ba la shah phon ha kawei ka riew kynthei ha ka ba dang sah nam da u mawramsong baheh bah ba ju jer da ka Khoh Ramhah ha lynti na Sohra sha Mawlong hajan ka shnong Thangkharang. Ha ka juk mynta ruh ka synjuk ki barikor Khasi ka ju pynlong sburrong bad shtah thohdur ryngkat ka rong pyninam ia ki dur thohdur man la u snem ba la jer kyrpang da ka Thoh Shun Art Camp bad ha man la ki khep ba rakhe ia ka lyngkhuh sngiplie la ju kyrpad ia ki kongsan ban kyrkhu kyrdoh da ka ba thoh shun bad ha ka ba ki paidbah ruh la kyntu ba ki lah ban shim bynta lang ha kajuh ka aïom kat ba dang sah ka rong ka
taw pyninam.